تاثیر نور آبی روی سلامت چشم ها
تاثیر نور آبی روی سلامت چشم ها متاسفانه کم نیست و می‌تواند مشکلات فراوانی برای بینایی فرد ایجاد کند.
نورهای قابل مشاهده بسیار پیچیده تر از آن‌چیزی هستند که تصور می‌کنید. از نور خورشید گرفته تا لامپ و نورهایی که از صفحه‌نمایش کامپیوتر، موبایل یا دیگر وسایل الکترونیک متصاعد می‌شوند همگی منتشرکننده اشعه‌های قابل مشاهده و بعضا نامحسوس هستند که اثرات متفاوتی روی چشم و بینایی انسان دارند.
تقریبا همه مردم جهان می‌دانند که خورشید حاوی اشعه‌های محسوس و نامحسوس همچون تابش فرابنفش است که موج تیره‌شدن پوست بدن می‌شود. اما مقوله‌ای که بیشتر مردم از آن غافل هستند و آگاهی چندانی در موردش ندارند، این است که نورهای قابل مشاهده‌ای که از خورشید منتشر می‌شوند نیز حاوی اشعه‌های رنگی مختلفی است که هرکدام حامل انرژی‌های متفاوتی هستند و روی سلامت چشن اثر می‌گذارند.
نور آبی چیست؟
نور خورشید حاوی اشعه‌های نوری قرمز، نارنجی، زرد، سبز و آبی است و میزان تیرگی هر کدام از این رنگ‌ها به میزان انرژی و طول‌موج هر اشعه به‌طور جداگانه مربوط است که اصطلاحا با نام «تابش الکترومغناطیسی» شناخته می‌شود.
ترکیب تمامی این طیف‌ها و انرژی‌ها با هم تشکیل رنگ سفیدی را می‌دهند که ما با نام «نور خورشید» آن را یاد می‌کنیم.
به زبان ساده باید گفت، یک رابطه وارونه میان طول‌موج اشعه‌های نوری و میزان انرژی آن‌ها وجود دارد. یعنی، اشعه‌هایی که طول‌موج بلندتری دارند، از میزان انرژی کمتری برخوردار هستند؛ و آن‌هایی که طول‌موج کوتاهی دارند، سرشار از انرژی خواهند بود.
با این تفاسیر باید بدانید که نور قرمزِ قابل مشاهده در اشعه خورشید، طول‌موج بسیار بلندی است و در نتیجه، انرژی کمی دارد. این در حالی‌است که نور آبی خورشید در این طیف حاوی طول‌موج کوتاه اما انرژی بسیار زیادی است.
تابش‌های الکترومغناطیسی در گستره نورهای قرمز قابل مشاهده‌ی خورشید، «اینفرارد» نامیده می‌شوند. این نور، گرم اما غیرقابل مشاهده است. در سمت دیگر تابش‌ها در طیف نورهای قابل مشاهده‌ی خورشید، اشعه‌های آبی‌رنگ با داشتن طول‌موج کوتاه و بیشترین میزان انرژی، در بعضی مواقع نور آبی-بنفش یا نور بنفش نامیده می‌شوند. به همین خاطر است که تابش‌های الکترومغناطیسی که ماورای طیف‌های قابل مشاهده قرار دارند را «اشعه فرابنفش» می‌نامند.
خرید عدسی نشکن زایس مخصوص کامپیوتر از فروشگاه لوناتو
خطرات و فواید تابش فرابنفش
تابش‌های فرابنفش بسیار بیشتر از اشعه‌های نوری انرژی دارند، به همین خاطر است که قادرند رنگ پوست بدن انسان را تیره و برنزه کنند. در این جا شاید جالب باشد بدانید که دستگاه‌ها برنزه‌کننده امروزی از همین ویژگی اشعه فرابنفش استفاده کرده و با تاباندن مقدار کنترل‌شده‌ای از این اشعه روی پوست فرد، موجب برنزه شدن آن می‌شوند.
اما این را هم بدانید که قرار داشتن در مقابل این اشعه برای مدت طولانی ممکن است منجر به ایجاد سوختگی‌های دردناک یا حتی بروز سرطان پوست شود.
این دقیقا همان معضلی است که برای چشم‌ها نیز پیش می‌آید و سوختگی چشم در اثر نور خورشید را ایجاد می کند. نام علمی این مشکل، «فوتوکراتیتیس» یا «برف‌کوری» است. به برف‌کوری، «نورزدگی» هم گفته می‌شود که به علت قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض نور فرابنفش ایجاد می‌شود.
اما تابش فرابنفش در مقادیر اندک، اثرات مثبتی هم دارد. از جمله می‌توان به کمک‌رسانی به بدن برای تولید ویتامین D به مقدار کافی و مناسب، اشاره کرد.
به‌طور کلی دانشمندان اعتقاد دارند که گستره نورهای قابل مشاهده، شامل اشعه‌های الکترومغناطیسی با طول‌موج‌های بین 380 نانومتر در قسمت نور آبی و 700 نانومتر در قسمت نور قرمز هستند.
نور آبی به طور کلی، نور قابل مشاهده ای است که بین 380 تا 500 نانومتر طول‌موج دارد. این نور خودش به دو بخش تقسیم می شود: نورهای آبی‌بنفش (بین 380 تا 450 نانومتر) و نورهای آبی‌فیروزه‌ای (بین 450 تا 500 نانومتر).
بنابراین، حدودا یک‌سوم از همه نورهای قابل مشاهده را به‌عنوان انرژی‌های محسوس (HEV) یا «نور آبی» می‌شناسند.
دانستنی‌های مهم در مورد تاثیر نور آبی روی سلامت چشم ها
همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم، نورهای محسوس آبی علاوه بر مضرات، فوایدی هم دارد. به همین خاطر، در زیر، برخی از این موارد را برایتان برشمرده‌ایم:
1- نور آبی همه جا هست
آفتاب منبع اصلی نورهای آبی است و وقتی ما در بیرون از خانه حضور داریم، در معرض شدید این تابش هستیم. اما برخی از منابع نوری دست‌ساخته بشر هم حاوی نور آبی هستند. از جمله می‌توان به لامپ‌های فلورسنت، LED و تلویزیون‌های صفحه‌تخت اشاره کرد.
از همه مهم‌تر، نمایشگر کامپیوتر، موبایل، تبلت و دیگر گجت‌های الکترونیک به مقدار بسیار زیادی نور آبی از خود متصاعد می‌کنند که می‌تواند برای چشم‌ها مضر باشد. مقدار نور HEV که این دستگاه‌ها منتشر می‌کنند، کسر کوچکی از نور آبی منتشر شده از خورشید است. اما به دلیل این که مردم بیشتر زمان خود را به نگاه کردن به این صفحه‌نمایش‌ها سپری می‌کنند، لذا این تابش به‌طور مستقیم روی چشم‌هایشان اثر می‌گذارد و مشکلات بینایی متعدد را سبب می‌گردد.
2- انرژی‌های قابل مشاهده باعث می‌شوند که آسمان آبی دیده شود
تابش‌های نوری پرانرژی یا همان نورهای آبی هنگام برخورد با مولکول های آب یا هوا، بیشتر از بقیه تابش‌های نوری پراکنده می‌شوند به همین خاطر است که آسمان و آبی، آبی به‌نظر می‌رسند. وقتی آسمان صاف و کاملا آبی دیده می‌شود، یعتی تعداد اصابت نورهای آبی با مولکول‌های هوا بسیار زیاد است.
3- چشم نمی‌تواند همه نورهای آبی را فیلتر کند
ساختار بخش جلویی چشم بزرگسالان به‌گونه‌ای است که می‌تواند از ورود اشعه‌های فرابنفش به شبکیه چشم پیشگیری کند. به این معنی که شما اگر در نور روز و بیرون از خانه، حتی اگر عینک آفتابی نزنید هم مقدار اندکی از تابش فرابنفش به شبکیه چشم می‌رسد. (البته باید بدانید که با استفاده از عینک آفتابی می‌توانید از بروز بیماری‌های همچون آب مروارید، برف‌کوری، ناخنک چشم یا حتی سرطان چشم پیشگیری کنید.)
اما، نورهای آبی مصنوعی همگی از قرنیه و عدسی چشم عبور کرده و مستقیما وارد شبیکه می‌شوند. به همین خاطر است که وسایل الکترونیک به چشم و بینایی فرد آسیب می‌رسانند.
مروارید (کاتاراکت) چیست؟
4- نور آبی می‌تواند سبب تشدید «دژنراسیون ماکولا» شود
دژنراسیون ماکولا، عارضه‌ای است که موجب تاری یا از دست دادن بینایی در مرکز دید فرد می‌شود. این بیماری در ابتدا ممکن است هیچ نشانه‌ای نداشته باشد. اما به تدریج دید یک یا هر دو چشم بدتر می‌شود؛ و ممکن است حتی دید به طور کامل از دست برود و موجب مختل شدن فعالیت‌های روزانه فرد شود. بعضا افراد دچار توهمات بینایی نیز می شوند که این حالت به بیماری‌های روانی ربطی ندارد.
تحقیقات گسترده علمی ثابت کرده که قرار داشتن در معرض نور آبی برای مدت طولانی موجب آسیب دیدن سلول‌های حساس به‌نور شبکیه می‌شود. و تداوم این امر حتی می‌تواند موجب کوری شود. به گفته متخصصان، دژنراسیون ماکولا بیشتر به خاطر نگاه کردن به صفحه‌نمایش وسایل الکترونیک ایجاد می‌شود.
5- نورآبی موجب خستگی چشم می‌شود
به این دلیل که نورهای پرانرژی آبی با طول‌موج کوتاه بسیار آسان‌تر از بقیه تابش‌های نوری پراکنده می‌شوند، بنابراین خیلی سخت متمرکز می‌شوند. وقتی شما به صفحه کامپیوتر یا دیگر دیوایس‌های الکترونیک نگاه می‌کنید، مقدار زیادی نور آبی به چشم تابیده می‌شود و این نویزهای پراکنده و غیرمتمرکز، موجب کاهش کنتراست شده و خستگی چشم را سبب می‌شوند.
همچنین محققان ثابت کرده‌اند که عدسی‌هایی که نور آبی را مسدود می‌کنند، موجب افزایش کنتراست به مقدار زیاد می‌شوند. از این رو، صفحه‌نمایش‌های دیجیتالی با عدسی‌های متمایل به زرد می‌توانند در طولانی مدت از مضرات نگاه به وسایل دیجیتال بکاهند.
6- محافظت از چشم در برابر نور آبی پس از جراحی آب‌مروارید بسیار مهم و ضروری است
پس از جراحی آب مروارید، فرد باید حتما از عینک‌های دودی با فیلتر مخصوص نور آبی استفاده کند. مخصوصا اگر کار او به‌گونه‌ای است که برای ساعات طولانی باید به کامپیوتر خیره شود.
7- همه نورهای آبی هم بد نیستند
با همه مضراتی که در مورد نورآبی گفتیم، باید بدانید که این تابش‌ها فوایدی هم دارند. دانشمندان بیان داشته‌اند که نور آبی می‌تواند به هوشیاری، حافظه بهتر، بهبود قابلیت‌های شناختی انسان و حتی تقویت روحیه در افراد کمک کند.
واضح‌ترین مثال اثرات مفید نورهای آبی، بیماری‌های افسردگی فصلی (SAD) است. این عارضه که تقریبا همیشه در فصل پاییز و زمستان پدیدار می شود، به این صورت است که فرد به خاطر اینکه خیلی کم در معرض نور خورشید قرار دارد، روحیه خود را از دست داده و تمرکز و قدرت شناختی‌اش کاهش پیدا می‌کنند.
همچنین نور آبی برای تنظیم چرخه طبیعی بدن نیز بسیار ضروری و مفید است. وقتی در طول روز به مقدار کافی در معرض نور خورشید قرار داشته باشید، چرخه فیزیکی بدنتان طبیعی‌تر و سالم‌تر خواهد بود و در نتیجه خواب راحت‌تری هم خواهید داشت.
در عوض، اگر در شب به صفحه نمایش وسایل الکترونیک خیره شوید، نور آبی منتشرشده از آن به چرخه طبیعی خواب آسیب رسانده و موجب بی‌خوابی و حواس‌پرتی در طول روز خواهد شد.
سوالات رایج در مورد تاثیر نور آبی بر سلامت چشم ها
عدسی‌هایی که نور آبی را مسدود می‌کنند، موجب افزایش کنتراست به مقدار زیاد می‌شوند. از این رو، عینک با عدسی زرد می‌تواند در طولانی مدت از مضرات نگاه به وسایل دیجیتال بکاهد.
بله به این دلیل که نورهای پرانرژی آبی با طول‌موج کوتاه بسیار آسان‌تر از بقیه تابش‌های نوری پراکنده می‌شوند، بنابراین خیلی سخت متمرکز می‌شوند. وقتی شما به صفحه کامپیوتر یا دیگر دیوایس‌های الکترونیک نگاه می‌کنید، مقدار زیادی نور آبی به چشم تابیده می‌شود و این نویزهای پراکنده و غیرمتمرکز، موجب کاهش کنتراست شده و خستگی چشم را سبب می‌شوند.
چون نورهای آبی مصنوعی همگی از قرنیه و عدسی چشم عبور می‌کنند و مستقیما وارد شبیکه می‌شوند. به همین خاطر است که وسایل الکترونیک به چشم و بینایی فرد آسیب می‌رسانند.
بله پس از جراحی آب مروارید، فرد باید حتما از عینک‌های آفتابی با فیلتر مخصوص نور آبی استفاده کند. مخصوصا اگر کار او به‌گونه‌ای است که برای ساعات طولانی باید به کامپیوتر خیره شود.
خبر خوب!
اگر احساس می‌کنید چشم‌هایتان ضعیف شده اما مطمئن نیستید و حوصله بیرون رفتن هم ندارید، درخواست کنید که اپتومتریست ما به خانه شما بیاید. چگونه؟ با یک کلیک و وارد کردن شماره تماس. به همین سادگی! فقط کافی‌است دکمه زیر را فشار دهید و سپس اطلاعات خود را برای ما بنویسید. در اولین زمان خالی، کارشناس بینایی‌سنجی ما به خانه/محل‌کار شما می‌آید و معاینه بینایی‌سنجی را انجام می‌دهد.
