سکته چشمی چیست؟

911 آیا تا به حال در مورد سکته کردن چشم چیزی شنیده‌اید؟ یا این عبارت برایتان عجیب و دور از ذهن است؟ واقعیت این است که علاوه بر سکته مغزی و قلبی، نوع دیگری از سکته نیز وجود دارد که اصطلاحا سکته چشمی به آن می‌گویند. اما این مورد آخر با دو مورد قبلی تفاوت بسیار زیادی دارد. از جمله اینکه خطر مرگ بدنبال ندارد و فقط به بینایی بیمار آسیب وارد می‌کند. سکته چشمی حمله‌ای ناگهانی و شدید است که به بینایی آسیب وارد می‌کند. این مشکل در اثر فقدان یا کاهش جریان خون به بافت‌های بخش جلویی عصب بینایی رخ می‌دهد. آسیب به عصب چشم و یا سکته‌های مغزی می‌تواند سبب بروز سکته چشم شود که این مشکل کاهش دید افراد را به ویژه به صورت ناگهانی به همراه دارد. به زبان ساده‌تر باید گفت سکته چشمی در یک لحظه اتفاق می‌افتد. در یک چشم بر هم زدن، جریان خون در شبکیه چشم مسدود می‌شود و تاری دید یا کوری چشم، بدون هیچ هشدار قبلی شما را درگیر خود می‌کند. در زمان رخ دادن سکته چشمی، شریان‌هایی که خون را به بافت می‌برند و وریدهایی که خون را از بافت برمی‌گردانند، مسدودشده و توانایی انجام وظیفه خود را از دست می‌دهند. وقتی سلول‌های شبکیه چشم، اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت نمی‌کنند، زمینه برای سکته چشمی فراهم می‌شود. در چنین شرایطی، تنها چند دقیقه زمان کافی است تا آسیبی جدی و غیرقابل درمان به چشم وارد شود. سکته‌های چشمی شیوع چندانی ندارد و میزان آن یک در صد هزار است و آمار آن نیز در زنان و مردان یکسان اعلام شده است.

علت سکته چشمی چیست؟

کاهش جریان خون در رگ‌های قسمت جلویی عصب بینایی باعث سکته چشم می‌شود. عصب بینایی مثل یک سیم فلزی، مغز را به چشم وصل می‌کند و حاوی میلیون‌ها رشته عصبی و رگ خونی است. اگرچه سکته چشم می‌تواند در اثر انسداد کامل رگ خونی تغذیه کننده عصب بینایی رخ دهد، ولی می‌تواند در اثر کاهش جریان خون چشم هم اتفاق بیفتد. اگر ذخیره غذایی و اکسیژن عصب بینایی قطع شود، بافت عصبی دچار آسیب شده و از بین می‌رود و در نتیجه باعث کاهش بینایی می‌شود. برخی پزشکان معتقدند داروهای ضد فشارخون جدید که قوی هم هستند، فشارخون را در هنگام خواب خیلی پایین می‌آورند و باعث سکته چشم می‌شوند. سکته چشمی با بیماری‌های داخلی بدن رابطه مستقیمی دارد. فشار خون بالا، بیماری دیابت، بالا بودن چربی خون، سیگار کشیدن و کم تحرکی نیز احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. فرم شایع این بیماری اصولا در افراد بالای 50 سال رخ می دهد. در این بیماران قطع ناگهانی خون رسانی به قسمتی از عصب، منجر به ایجاد حالتی مشابه سکته مغزی در عصب بینایی می شود.

نشانه‌های سکته چشمی چیست؟

افرادی که دچار سکته چشم می‌شوند معمولا علائم هشداردهنده کمی دارند. بیشتر این افراد به محض بیدار شدن از خواب در صبح، دچار کاهش بینایی در یک چشم می‌شوند که دردی هم ندارد. برخی از این افراد یک ناحیه تاریک یا سایه‌ای را در نیمه بالایی یا پایین میدان بینایی خود می‌بینند. سایر علائم سکته چشم شامل کاهش کنتراست (تقابل) بینایی، تار شدن بخشی از دید و کاهش واکنش به نور است.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سکته چشمی قرار دارند؟

متاسفانه به دلیل نبود روش تشخیصی و درمان مناسب، این مشکل بیشتر مواقع، حتی به وسیله متخصصان، نادیده گرفته می‌شود و وضعیت بیمار بدون درمان باقی می ماند و احتمال این که او کل بینایی‌اش را از دست بدهد، وجود دارد. افرادی که به گردش خون ضعیف در بدن مبتلا هستند، در معرض خطر ابتلا به سکته چشمی قرار دارند. معمولا دیابت نوع ۲، آپنه خواب و کلسترول بالا، خطر ابتلا به این اختلال را بسیار افزایش می‌دهد.

• افراد بالای 50 سال
• سیگاری‌ها
• کسانی که رادیوتراپی انجام داده‌اند
• بیماران کلیوی
• کسانی که اختلال لخته شدن خون دارند
• مبتلایان به دیابت
• کسانی که به مشکلات قلبی همانند فیبریلاسیون دهلیزی مبتلا هستند
• افرادی که دیواره عروق خونی‌شان التهاب دارد
• زنان باردار
• مبتلایان به آب‌سیاه
• کسانی که مبتلا به فشار خون بالا و کلسترول بالا هستند

آیا درمانی برای سکته چشم وجود دارد؟

زمانی که سرخرگ بسته شود و یا اینکه خون به عصب بینایی نرسد، راهی برای درمان وجود ندارد، در حالی‌که اگر سیاهرگ بسته شود، آمپول‌هایی به چشم وارد می‌کنند که ورم چشم را کاهش می‌دهد و تا حدی بینایی را به چشم بر می‌گرداند. در حال حاضر هیچ درمانی برای سکته چشم وجود ندارد و اگر چه در نیمی از بیماران بعد از بر طرف شدن تورم اولیه دید مرکزی اندکی بهبود می یابد ولی دید محیطی معمولا بهتر نخواهد شد.