آستیگماتیسم چشمی، علائم و درمان آن در مبحث چشم و بیماری‌های چشمی نقش مهمی دارد. آستیگماتیسم مانند دوربینی و نزدیک بینی در دسته مشکلات چشمی هستند که تحت تأثیر عوامل مختلف ایجاد شده و با روشهای متفاوتی نیز قابل کنترل است. همه این جزئیات مطابق با آخرین یافته های علمی دنیا در پاراگراف‌های بعدی شرح داده خواهد شد.
درباره آستیگماتیسم
یکی از انواع مشکلات بینایی آستیگماتیسم است. شخصی که آستیگماتیسم است، اجسام و اشیا را تار می‌بیند. این عارضه میتواند با انواع دیگر عارضه های چشمی همراه باشد. یعنی افراد دارای نزدیک بینی و دوربینی میتوانند به آستیگماتیسم نیز مبتلا باشند. اشخاصی که به این عارضه مبتلا هستند مجبورند که از عینک و یا لنز برای اصلاح بینایی خود استفاده کنند.
همچنین بخوانید: فمتولیزیک بهتر است یا لیزیک چشم؟
نقش اجزای چشم در ایجاد عارضه آستیگماتیسم
هنگامی که عدسی و یا قرنیه چشم فرد شکل منظمی ندارد و یا این که کره چشم حالت کروی معمول را ندارد، آن شخص به آستیگماتیسم مبتلا میشود. کروی بودن کامل کره چشم از مشخصه هایی است که برای داشتن یک دید معمولی ضروری است. در شرایطی که کره چشم کامل باشد بازتاب نور وارد شده مساوی و منظم است. اما اگر کره چشم به سمت بیضی بودن متمایل شده باشد، بازتاب نور وارد شده در یک جهت خم میشود. شکست نامنظم بازتاب نور باعث ایجاد مشکل آستیگماتیسم میشود. به طورمعمول آستیگماتیسم ممکن است با نزدیکبینی و یا دوربینی همراه باشد و معمولا با عینک رفع میشود.
عواملی ایجاد کننده آستیگماتیسم
افراد چه در سنین کودکی و چه در سنین بزرگسالی ممکن است در معرض ابتلا به این عارضه قرار بگیرند اما عوامل مختلفی وجود دارد که میتواند در بوجود آمدن این حالت بینایی مؤثر باشند. این عوامل به شرح زیر هستند:
- عامل ژنتیک: گروهی از اشخاص به طور مادرزادی و ارثی این مشکل را دارند.
- آسیب دیدیگی چشمی: زخم و دیگر آسیبهای چشمی چه به تدریج و چه ناگهانی ایجاد شده باشند، میتوانند به بستر مناسبی برای ایجاد این عارضه تبدیل شوند.
- بعضی بیماری‌ها: مبتلا شدن به برخی بیماری‌های خاص میتواند از عوامل بروز مشکل آستیگماتیسم باشد.
- جراحی: انجام بعضی از جراحیها مانند جراحی آب مروارید نیز میتواند از عوامل تأثیرگذار در ایجاد این مشکل بینایی محسوب شود.
- کراتوکونوس یا قوز قرنیه: قوز قرنیه از عوامل اساسی مبتلا شدن فرد به عارضه آستیگماتیسم است.
- نازک شدن قرنیه: گاهی بر اثر عوامل مختلف، قرنیه نازک میشود. این عارضه تبعاتی مانند آستییگماتیسم را به دنبال دارد.
- نزدیک بینی شدید: در افراد دارای نزدیک بینی شدید بروز این عارضه نیز محتمل است.
- دوربینی شدید: دوربینی شدیدنیز درست مانند نزدیک بینی تبعاتی دارد که این بیماری را نیز شامل میشود.
همچنین بخوانید: برای تقویت چشم چه بخوریم؟
نشانه های آستیگماتیسم چشمی
آستیگماتیسم چشمی دارای نشانه هایی است که به تدریج بروز پیدا میکنند. تعدادی از این نشانه ها به قرار زیر است:
- تاری دید
- خستگی چشم
- سردرد
- مشکل دید در شب
- دو بینی
- حساسیت و سوزش مداوم چشم
روشهای تشخیص آستیگماتیسم
برای تشخیص این عارضه از روشها و ابزارهای متفاوتی استفاده میشود. از جمله تعدادی از این روشها و ابزارها عبارتنداز:
- بینایی سنجی: این عمل هنگامی انجام میشود که پزشک بخواهد قدرت بینایی شخص و نمره چشم آستیگمات او را تعیین کند. متخصص بینایی سنجی از تابلوهایی که دارای حروف در اندازههای مختلف هستند، برای این کار استفاد میکند.
- استفاده از فوروپتر: فوروپتر نام دستگاهی بسیار دقیق است که به یک مانیتور وصل است. این دستگاه در مدت زمان بسیار کوتاه شماره چشم و جزئیترین مشکلات چشم آستیگماتیسم را تشخیص میدهد. درضمن سرعت کار این دستگاه بسیار بالاست.
- استفاده از کراتومتر: کراتومتر وسیلهای است که از آن برای اندازهگیری بخش قدامی قرنیه و ارزیابی زوایای مختلف آن مورد استفاده قرار میگیرد.
- استفاده از اتورفراکتور: اتورفراکتور یکی دیگر از ابزارهایی است که برای تشخیص وضوح بینایی از آن استفاده میشود. این دستگاه با تاباندن نور به چشم و ارزیابی بازتاب آن آستیگماتیسم چشمی را تشخیص میدهد.
- استفاد از توپوگرافی قرنیه : توپوگرافی یا به عبارتی عارضهنگاری از دیگر روشهای تشخیص عارضه موردنظراست. در این روش ساختار قرنیه به طور دقیق بررسی میشود. ارائه یک نقشه رنگی کار تشخیص قوز قرنیه را آسان میکند.
انواع آستیگماتیسم
این عارضه خود بر دو نوع است که در ادامه درباره آن توضیح داده شده است:
- آستیگمات قرنیه: این نوع عارضه براثر نامنظم بودن شکل قرنیه بوجود میآید.
- آستیگمات عدسی: این مشکل هنگامی به وجود میآید که شکل عدسی چشم نامنظم باشد.
روشهای درمان آستیگماتیسم چشمی
متخصصین چشم پزشک میتوانند برای رفع این مشکل از روشها و ابزار متعددی استفاده کنند. این روش ها و ابزار به شرح زیر است:
- استفاده از عینک: در واقع استفاده از عینک از قدیمیترین روشهای رفع مشکلات بینایی
بودهاست، که هنوز هم به طور گسترده استفاده میشود. - استفاده از لنز: لنزهای نرم یا توریک بهترین انتخاب برای رفع مشکل آستیگماتیسم است. این نوع لنزها نورهای وارد شده به چشم را به روش خاص خود خم و متمرکز میکنند.
- ارتوکراتولوژی: گاهی ممکن است عارضه خیلی شدید باشد، دراین طور مواقع برطبق تشخیص پزشک از روشی به نام روش ارتوکراتولوژی استفاده میشود. در این روش شخص لنز را شبها درون چشم خود گذاشته و روزها آن را خارج میکند. وظیفه اصلی این نوع لنز اصلاح موقتی شکل قرنیه چشم است.
- جراحی انکساری یا لیزیک: دراین روش که یک نوع عمل جراحی است از لیزر استفاده
میشود. با انجام این جراحی قرنیه تغییر شکل پیدا کرده و میتواند نور را بهتر متمرکز کند. پزشک معالج پیش از عمل فوق که همان عمل لیزیک است باید از سلامت شبکیه و بقیه اجزای چشم مطمئن شود. - کراتوتومی (آستیگماتیک): این عمل جراحی با بوجود آوردن برشهای شعاعی بر روی قرنیه عارضه موردنظر را درمان میکند.
