چگونه از لنز نگهداری کنیم
چگونه از لنز نگهداری کنیم ؟ همه می‌دانیم که مراقبت از لنز طبی نرم اهمیت بسیاری دارد. اگر شما لنزهایی که در چشم خود می‌گذارید را بر اساس استانداردهای رایج تمیز نکنید، در واقع چشمان خود را در معرض ابتلا به عفونت و حتی گاهی کوری قرار می‌دهید.
امروزه مراقبت از لنز چشم بسیار آسان است. مردم یا از لنزهای روزانه و یک‌بار مصرف استفاده می‌کنند، یا با کمک محلول‌های شوینده که در همه فروشگاه‌های آنلاین و سنتی عینک موجود هستند به شستن و ضدعفونی کردن لنزهای خود می‌پردازند.
البته، لازم است اشاره کنیم که مواد مورداستفاده برای نگهداری از لنز تماسی را هرگز بدون مشورت پزشک خود عوض نکنید. به این خاطر که برخی از محصولات با یکدیگر همخوانی ندارند و ممکن است موجب آسیب‌دیدن لنز و عفونت چشم شما بشود.
با این مقدمه از شما دعوت می‌کنیم تا در ادامه این مطلب با روش های نگهداری از لنز تماسی نرم آشنا شوید.
چگونه از لنز نگهداری کنیم : شستن، آبکشی و ضدعفونی کردن لنز
- ابتدا دست‌های خود را با آب و صابون بشویید تا میکروب و باکتریهای احتمالی را به چشم خود منتقل نکنید. ترجیحا از صابون مایع برای شستن دست استفاده نکنید زیرا مواد تشکیل دهنده آنها برای لنز تماسی مضر است. در آخر هم دست خود را با دستمال‌های نرم و بدون پرز خشک کنید.
- یکی از لنزها را برداشته و آن را بر اساس دستوری که روی بطری محلول لنز نوشته شده، تمیز کنید. این شست‌وشو کمک می‌کند تا رسوبات مواد پروتئینی و چربی‌های اشک که جذب لنز شده‌اند، زدوده شوند. همچنین مواد آرایشی و آلودگی‌ها را نیز از بین می‌برد. در نتیجه لنز را برای استفاده بعدی آماده می‌کند تا در چشم نرم و راحت باشد. توصیه سازمان غذا و داروی جهانی این است که لنز را کف دست گذاشته و با چند قطره محلول و با کمک انگشتان آن را بشویید - حتی اگر لنز از نوع غیرمالیدنی باشد.
- دوباره لنز را با محلول آب بکشید تا میکروب‌ها از بین بروند. حتما به مدت زمان نوشته شده روی بطری توجه داشته باشید و دقیقا مطابق بر آن این مرحله را انجام دهید زیرا بسیار مهم است.
- در آخر، لنز را در پک لنز بگذارید و روی آن محلول تازه بریزید. هرگز لنز را در محلول قبلی قرار ندهید. محلول جدید را هم روی محلول قبلی اضافه نکنید. مواد ضدعفونی کننده موجود در محلول‌های شوینده، تمامی میکروارگانیزم‌ها را از بین می‌برد. البته این قابلیت در محلول‌های برندهای مختلف، متفاوت است.
- از مرحله 2 تا 4 را برای لنز دوم تکرار کنید.
شست‌وشو و ضدعفونی کردن لنز
پاک‌کننده روزانه پروتئین
چگونه از لنز نگهداری کنیم ؟ بسته به نوع لنزی که استفاده می‌کنید و با توجه به میزان پروتئینی که چشم روی لنز باقی می‌گذارد، پزشک ممکن است به شما توصیه کند از محلول‌های پاک‌کننده پروتئین استفاده کنید.
با اینکه این شست‌وشو باعث زدوده شدن بخشی از پروتئین‌ها می‌شود. اما همچنان ممکن است این مواد روی لنز باقی بمانند و پوشیدن آن را برای فرد مشکل کنند. به همین‌خاطر لازم است از پاک‌کننده‌های مخصوص پروتئین برای شستن لنزهای قدیمی خود استفاده کنید.
به‌طور مثال، اگر از لنز یک‌بارمصرف یا دورریختنی استفاده می‌کنید، به پاک‌کننده پروتئین نیازی ندارید. اما اگر از لنزی استفاده می‌کنید که یک یا دو بار در سال عوض می‌شود، بدون شک به این محلول نیاز خواهید داشت.
مواد لازم برای زدودن پروتئین شامل شوینده‌های آنزیمی و محلول‌های پاک‌کننده روزانه پروتئین است.
خشکی و سوزش چشم
برای حفظ رطوبت و چربی چشم‌ها از قطره‌های چشم مخصوص لنز تماسی استفاده کنید. این قطره ها لنزها را خیس کرده و چشم را از خشکی و سوزش خلاص می‌کنند.
بیشتر بخوانید: چگونه از لنز خود مراقبت کنیم ؟ راهنمای نگهداری از لنز طبی و لنز رنگی
حساسیت چشمی
درصد کمی از مصرف‌کننده‌های لنز به مواد تشکیل دهنده محلول‌های شوینده لنز حساسیت نشان می‌دهند. اگر شما جزو این افراد هستید، لازم نیست محصول جدیدی خریداری کنید. فقط محلول‌هایی بخرید که روی آنها preservative-free درج شده است. یعنی محلول‌هایی که مواد نگهدارنده ندارند.
محصولات: محلول‌های شوینده و ضدعفونی‌کننده
محلول نمک‌دار (Saline solution)
این محلول برای آبکشی کردن و نگهداری از لنز تماسی در زمانی استفاده می‌شود که شما از سیستم ضدعفونی کننده اشعه فرابنفش یا گرما استفاده می‌کنید. همچنین ممکن است برای استفاده به قرص‌های تمیزکننده آنزیمی یا دیوایس‌های ضدعفونی/تمیزکننده نیاز داشته باشید. هرگز از محلول نمکی برای شست‌وشو و ضدعفونی کردن لنز استفاده نکنید.
محلول شوینده روزانه (Daily cleaner)
این محلول برای شست‌وشوی لنز تماسی استفاده می‌شود. شما چند قطره از این محلول را کف دست خود می‌ریزید، با انگشت لنز را می‌مالید (طبق دستورالعمل درج شده روی بسته‌بندی) - حدودا 20 ثانیه کافیست. پس از اطمینان از پاک شدن هر دو طرف لنز آن را آبکشی و ضدعفونی می‌کنید.
محلول چندمنظوره (Multipurpose solution)
این محلول برای شستن، آبکشی، ضدعفونی و نگهداری کردن لنز مورد استفاده دارد. همچون محلول‌های شوینده روزانه، با این محلول نیز لنز را بشویید، سپس با همین محلول آبکشی و ضدعفونی کنید. در آخر لنز را درون قاب قرار دهید. قاب را هم با همین محلول بشویید تا کاملا ضدعفونی شود.
هنگام استفاده مجدد از لنز طبی رنگی یا لنز طبی، دوباره آن را با این محلول آب بگیرید. با وجود این محلول چندمنظوره دیگر به بقیه محصولات شوینده نیازی نخواهید داشت.
محلول پروکسید هیدروژن (Hydrogen peroxide solution)
این محلول برای تمیز، ضدعفونی، آبکشی و نگهداری کردن از لنز تماسی چشم است. شما با این محصول باید لنز را در سبد مخصوص گذاشته، سپس آن را در فنجان مخصوصی که از محلول شوینده پرشده قرار دهید تا لنز به طور کامل تمیز و ضدعفونی شود.
برخی از نگهدارندههای سیستم پروکسید هیدروژن دارای خنثی‌کننده داخلی (برای تبدیل پروکسید هیدروژن به آب برای پیشگیری از سوزش چشم) هستند. اما برخی دیگر این‌گونه نیستند و باید از قرص‌های خنثی کننده کمک بگیرید.
پس از مراحل شست‌وشو و ضدعفونی کردن، می‌توانید لنز را برداشته و استفاده کنید.
هرگز لنز تماسی را با محلول پروکسید هیدروژن آبکشی نکرده و مستقیما در چشم نگذارید. پیش از این کار باید حتما مرحله خنثی‌سازی را انجام دهید. در غیر این‌صورت چشم‌ها دچار سوزش شدید خواهند شد.
محلول‌های پروکسید هیدروژن برای لنزهای تماسی نرم شامل Clear Care آلکان و PeroxiClear بوش اند لومب است.
دیوایس‌های تمیزکننده / ضدعفونی‌کننده
همان‌طور که از نامشان پیداست به تمیز و ضدعفونی کردن لنز می‌پردازند. ویژگی این محصولات به برند سازنده‌شان بستگی دارد؛ اینکه دیوایس چگونه طراحی شده؟ آیا مراحل تمیزکنندگی با امواج التراسونیک یا تحریک زیر ذره‌ای تکمیل می‌شوند؟ و اینکه آیا ضدعفونی شدن از طریق محلول‌های چندمنظوره یا تابش فرابنفش صورت می‌گیرد؟
طریقه مصرف هر کدام از این دیوایس‌ها با هم متفاوت است. اما به صورت کلی، شما ابتدا باید لنزها را با محلول‌های چندمنظوره یا نمکی آبکشی کنید. برخی از برندها به مالش محلول نمکی روی لنز نیاز دارند. اما برخی دیگر خیر. پس حتما به این نکات توجه داشته باشید.
سپس لنز تماسی را درون دیوایس بگذارید و درون آن را با همان محلولی که شسته‌اید، پر کنید. روی دیوایس در بگذارید و آن را به برق بزنید تا لنز را به‌طور کامل تمیز و ضدعفونی کند.
بیشتر بخوانید: علائم لنز تاریخ گذشته ؛ از کجا بفهمیم لنز خراب شده؟
محصولات: پاک‌کننده پروتئین، قطره چشمی و گزینه‌های مناسب برای چشم‌های حساس
شوینده آنزیمی (Enzymatic cleaner)
این محصول عموما به‌صورت هفتگی برای از بین بردن پروتئین از روی لنز تماسی چشم استفاده می‌شود. شما برای استفاده از محلول نمکی یا محلول ضدعفونی‌کننده باید از قرص‌های آنزیمی استفاده کنید.
پیش از استفاده از قرص آنزیمی، لنز تماسی را تمیز بشویید و آبکشی کنید. قاب لنز را با محلول پر کنید، سپس یک قرص آنزیمی درون هر قاب لنز بیندازید. صبر کنید تا قرص حل شود. سپس لنز را در قاب بگذارید. آنها را به مدتی که روی بسته نوشته شده (اغلب 15 دقیقه) در این محلول کنار بگذارید.
سپس، در صورت تمایل می‌توانید لنز را با محلول دیگری ضدعفونی کنید. اگر به جای شوینده نمکی از محلول ضدعفونی‌کننده استفاده کرده باشید، دیگر لازم به ضدعفونی کردن مجدد نیست. اما حتما طریقه مصرف شوینده آنزیمی را که روی بسته‌بندی درج شده، بخوانید و طبق آن عمل کنید.
چگونه از لنز نگهداری کنیم: قطره‌های چشمی
قطره‌های چشمی مخصوص لنز حاوی موادی برای خیس و چرب کردن چشم هستند. حتما توجه داشته باشید که برندی انتخاب کنید که با لنز شما همخوانی کامل دارد. قطره‌های چشمی که مناسب لنز نیستند می‌توانند به طور موقتی موجب تغییر فرم لنز شده و نگذارد که لنز در چشم جا بیفتد. یا حتی ممکن است رنگ لنز را از بین ببرد.
محصولات مخصوص چشم‌های حساس
این محصولات برای کسانی مفید است که به محلول‌های شوینده لنز حساس هستند. حساسیت ممکن است حتی پس از چند سال استفاده پدیدار شود. نشانه‌های حساسیت نیز شامل خارش، اشک‌ریزش، حس وجود جسم خارجی در چشم، سوزش، قرمزی و ترشح چشم است.
در صورت مشاهده هر کدام از این نشانه‌ها، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
ماده نگهدارنده‌ای موسوم به تیمروسل مسئول ایجاد حساسیت در حدود 10 درصد از بیماران است. به همین خاطر بیشتر برندها دیگر از این ماده در محصولات خود استفاده نمی‌کنند. کالاهایی که این ماده را ندارند با عنوان «مخصوص چشم‌های حساس» در بازار عرضه می‌شوند.
البته افرادی که به دیگر مواد نگهدارنده هم حساسیت دارند باید محلول‌های را خریداری کنند که هیچ نگهدارنده‌ای در ساخت آن استفاده نشده است. بیشتر آنها حاوی ماده نگهدارنده فرّاری هستند پیش از ورد لنز به چشم از بین می‌روند.
پیش از خرید محلول‌های شوینده حتما به تاریخ انقضای آنها توجه داشته باشید. مخصوصا آنهایی که ماده نگهدارنده در خود ندارند. به طور مثال، محلول نمکی بدون مواد نگهدارند دو هفته پس از باز شدن در آن منقضی می‌شود و باید حتما دورانداخته شود. در غیر این صورت می‌تواند باعث عفونت چشم شود.
چه محصولی محبوبیت بیشتری دارد؟ نمونه‌ای که استفاده آسان داشته باشد
تقریبا بیشتر افرادی که از لنز تماسی استفاده می‌کنند، ترجیح می‌دهند از محلول‌های چندمنظوره برای شست‌وشوی لنز استفاده کنند. به این خاطر که همه مراحل شستن، آبکشیدن، ضدعفونی و نگهداری کردن از لنز فقط با یک محلول انجام می‌شود و به دیگر محصولات نیازی نیست.
اما سیستم‌های پروکسید هیدروژن هم گاهی گزینه مناسبی بشمار می‌روند - مخصوصا اگر با لنز هیدروژل سیلیکونی خود با مشکل مواجه شده باشید، پروکسید هیدروژن گزینه مناسب‌تری خواهد بود.
در تحقیقات علمی اخیر ثابت شده که سیستم شوینده پروکسید هیدروژن، به طور قابل توجهی از ایجاد رسوب لیپید و موکوس پیشگیری کرده و خیسی سطح لنزهای هیدروژل سیلیکونی را با استفاده از محلول‌های شوینده چندمنظوره، افزایش می‌دهد. همه این مسایل کمک می‌کنند تا لنز در چشم راحت‌تر باشد.
سوالات رایج در مورد روش های نگهداری از لنز
با اینکه این شست‌وشو باعث زدوده شدن بخشی از پروتئین‌ها می‌شود. اما همچنان ممکن است این مواد روی لنز باقی بمانند و پوشیدن آن را برای فرد مشکل کنند. به همین‌خاطر لازم است از پاک‌کننده‌های مخصوص پروتئین برای شستن لنزهای قدیمی خود باید استفاده کنید.
خیر. هرگز لنزهای خود را در معرض جریان آب قرار ندهید. میکروب‌هایی در آب وجود دارند که برای بدن بی‌عیب هستند، اما همین میکروب‌ها زمانی که وارد چشم شوند، عفونت‌هایی جدی را سبب خواهند شد.
این محلول برای شستن، آبکشی کردن، ضدعفونی کردن و نگهداری لنز تماسی کاربرد دارد. با همین یک محلول می‌توانید همه مراحل تمیز کردن و نگهداری لنز را انجام دهید. البته توجه داشته باشید که لنز تماسی را پیش از گذاشتن در چشم، دوباره با شوینده چندمنظوره شست‌وشو دهید.
علائم لنز تاریخ گذشته ، این است که ممکن است محلول نگهدارنده لنز بیش از حد اسیدی یا بیش از حد قلیایی شده باشد. در این حالت، گذاشتن لنز در چشم می‌تواند سبب عفونی شدن چشم شود.
